Podstawy skautingu

SMU-SCOUTING (szwedzka organizacja) jest częścią światowego ruchu skautowskiego obejmującego w przybliżeniu około 24 miliony skautów z całego świata. Ten międzynarodowy ruch jest reprezentowany przez dwie organizacje: World Association of Girl Guides Scouts (W.A.G.G.S.) i World Organisation of the Scout Movement (W.O.S.M.). Posiadaja one takie symbole: trzylistna koniczyna W.A.G.G.S. i lilia W.O.S.M.

Ruch skautowski ma wspólną drogę pracy opartą na podanych niżej zasadach:

  • Prawo i przysięga skautowska
  • Uczenie przez robienie
  • System grupowy (zespolowy)

Mozemy podać tutaj pojecie życia pod gołym niebem i międzynarodowe porozumienie.

Podstawowe pojecia –

Krótka charakterystyka trzech podstawowych zasad, za którymi podąża ruch skautowski:

  • Prawo i przysiega skautowska:

Prawo

Prawo zawiera cel dla międzynarodowego ruchu skautowskiego. Zostało ono sformułowane przez fundatora ruchu sir Roberta Baden-Powella. Od tego czasu przerobiono je w ten sposób, aby mogło być dostosowane do każdej sytuacji w kazdym kraju. Naniesione uwagi zaakceptowano i nie ma w nim punktu, że „nie powinno się czegoś robić”. Może się wydawać, że napisano je w staroświeckim stylu, ale jego zawartość i myśli są ponadczasowe. Prawo ma na celu nauczanie skautów brania odpowiedzialności za siebie i innych, a dla wspólnych celów – demokracje. Ponadto ma nauczyć samodzielnego podejmowania decyzji, jak również odpowiedzialności za program, który skauci razem przygotowują. Na koniec zajmuje się trudnymi sytuacjami, jakie spotykają nas w życiu będąc razem z innymi ludźmi, tak jak to było w początkowym nauczaniu Jezusa. Podobnie jak konkretne są przykazania miłości, tak dla skauta prawo to powinno być: „Złotymi zasadami”:

  1. Skaut czci Boga i jego Słowo.
  2. Skaut jest szczery i rzetelny.
  3. Skaut jest życzliwy i chętny do pomocy.
  4. Skaut ma wzgląd na innych i zasługuje na zaufanie.
  5. Skaut bez narzekania stawia czoła trudnościom.
  6. Skaut uczy się o przyrodzie i zajmuje się jej ochroną.
  7. Skaut poczuwa się do odpowiedzialności za siebie i innych.

Przyrzeczenie

„Przyrzekam, ze będę starać sie jak najlepiej wypełniać prawo skautowskie”.

Przyrzeczenie to jest jedno dla każdego. Napisane było przez Baden-Powella na początku naszego stulecia. Chociaż można zauważyć, ze jest juz dzisiaj przestarzale, aby zobowiązywać się do trzymania za słowo, to jednak jest wartościowym słowem … „stosowanym do moich możliwości”. W ten sposób przyrzeczenie jest dostosowane do każdej osoby, a jednocześnie łączy się ze SMU-owskim spojrzeniem na człowieka.

  • Uczenie sie przez robienie

„Nastolatki chcą robić różne rzeczy dlatego trzeba je zachęcić nie tylko przez wskazanie im kierunku, ale robienia rzeczy w ich własny sposób. Dajmy im popełnić błędy. Niech dojdą do tego, dzięki swoim eksperymentom”. Baden-Powell

Będąc skautem nawet dzisiaj można uczyć się wielu pożytecznych i interesujących rzeczy. To jest wciąż kopalnia wiedzy na temat oddziaływania na siebie ludzi, społeczeństwa i przyrody oraz tego, co uczy nas Biblia. Inaczej niż to jest w tradycyjnych klasach; skauting przynosi wiedze przede wszystkim przez danie samym skautom możliwości wypróbowania samemu i nauczenia się, jak i dlaczego tak się rzeczy maja. To właśnie znaczy nasz zwrot: „uczenie przez robienie”. Natomiast dla ciebie jako lidera znaczy, ze nie powinieneś zachowywać się tak jak szkolny nauczyciel. Należy o tym pamiętać, ponieważ łatwo jest wpaść w role tradycyjnego nauczyciela niż być skautem.

Raczej „jak” niż „co”

Społeczeństwo jest dzisiaj głównie budowane na produktach konsumpcyjnych i sensacji. My wszyscy mniej lub bardziej kształceni jesteśmy przez te fakty i powstaje ryzyko, ze w ten sposób będziemy budować nasza skautowska działalność stwarzając gotowe do konsumpcji programy. Ryzykujemy, gdy kładziemy nacisk bardziej na to, co robimy niż jak robimy. Najważniejszą rzeczą, jaka mamy ich nauczyć na obozach czy na regularnie prowadzonych cotygodniowych spotkaniach, to nie to prawdopodobnie, co próbujemy ich nauczyć, ale sposób, w jaki im to przybliżamy biorąc ich działanie i pomysły poważnie, ufając, ze naucza się tego przez próbowanie. Dzisiaj większość nastolatków będzie uważało gotowanie na świeżym powietrzu za świetną zabawę lub pasjonujące trudne zadanie. Rabanie drewna i gotowanie to rzeczy, które dzieją się na prawdę – i tak trzymać.

Nie tylko praktyczne możliwości

Uczenie przez robienie nie jest tylko dobre w praktycznym sensie. Etykę jak i duchowy wymiar poza tym, ze komunikujemy się sowami, rozwijamy przez stosowanie uczenia się przez robienie. Jako lider skautów nie jest konieczne, abyś wiedział więcej od nastolatków o wiązaniu węzłów, życiu pod gołym niebem, skautingu w innych krajach czy innych rzeczach. To nie jest niezbędne. Jeśli my liderzy jesteśmy chętni wzbogacać siebie o doświadczenia naszych skautów i uczyć się dalej razem z nimi, będziemy wówczas bardziej rozwijać się jako liderzy.

  • System zespolowy

„Łącząc chłopców w stałe 6-8 osobowe grupy i dając im możliwość pracowania jako specjalny zespół, który jest pod opieką lidera, jest kluczem do sukcesu w skautowskiej działalności” Baden-Powell

Trzecim filarem pracy ze skautami jest budowanie grupy na zgranym zespole. I tutaj głównie zaczyna się praca.
Grupa 6-8 osobowa jest wystarczająco mała, aby czuć się w niej swobodnie, ale tez wystarczająco duża, aby stała się ona dynamiczna grupa. My jako ludzie jesteśmy indywidualnościami i dlatego chcemy trzymać się razem. Szczególnie nastolatki maja potrzebę stania się częścią grupy. Dlatego tworzymy niewielkie zespoły, aby później stały się one częścią jednej solidnej grupy skautów.
To przez małą grupę skauci nabierają doświadczeń.

 

METODY

Metodologia SMU oparta jest na chrześcijańskim poglądzie o człowieku. Mówi ona, ze każdy człowiek jest jedynym w swoim rodzaju i ze wszyscy z osobna mamy cos do dania, a Bóg kocha nas jako jednostki zarówno z naszymi zaletami, jak i wadami. Wiemy także, ze nikt w życiu sam nie może dać sobie rady ze wszystkim, ale razem z innymi możemy być silni i tworzyć różne rzeczy. Poniżej podajemy dla łatwiejszego zrozumienia główne koncepcje metodologicznego projektu:

  • W grupie robimy wszystko razem z innymi.
  • Uczymy się przez wspólne doswiadczenia, a nie przez sprawdzanie wiedzy.

Projekt ten odnosi sie do doswiadczen calego zespolu niz tekstu metodologicznego, który oparty jest na premiowaniu zdolnosci indywidualnego skauta. I tak SMU posiada raczej system odznak nagradzajacy osiagniecia calego zespolu niz samego skauta.

PROJEKTY

Podstawą projektu jest fakt, że skauci i liderzy planują i oceniają go razem. To może dziać się podczas trwania kursu na początku lub przy końcu jednego z wieczorów, lub można zrobić to przez dłuższy okres czasu, np. jedna cała sesja. Projekt może być także podzielony na podtematy, które później będą tworzyły jedna całość. Oczywiście projekty te musza być dostosowane do wieku i doświadczeń skautów. Grupa młodszych nastolatków różni się tym od starszych, ze potrzebuje mocnego kierownictwa. Prawidłowo zrobiony projekt powinien zawierać takie oto cztery kroki:

  • Dyskusja o celu i charakterze.
  • Wspólne planowanie.
  • Wykonanie.
  • Ocena

To, z czego skladać się ma ten projekt decyduje grupa. Może być to cokolwiek, byle zgadzało się z celami skautingu.

PLANOWANIE PROGRAMU

Planowanie programu polega na zachowaniu balansu. Jedna sklonnosc to to, ze lider sam szczególowo planuje program, a druga to calkowita jego nieobecnosc i stosowanie tzw. „polityki wolnej reki”.
W planowaniu programu jest wazne, aby powaznie brac pod uwage doswiadczenia skautów, smialo wierzyc w ich mozliwosci i checi brania w nim aktywnego udzialu. Jest to bardzo istotne, poniewaz takie zachowanie podnosi odpowiedzialnosc uczestnika. Nie znaczy to, ze ty jako lider mozesz pozwolic sobie na zapomnienie, jakie sa cele tego programu.

UWAGI

  • Wielu nastolatków wzrasta w swiecie, gdzie nie bierze sie na powaznie ich pomyslów. Zatem stwórz w grupie takie warunki, aby ludzie czuli sie w niej bezpiecznie.
  • Nie zapomnij o tym, co ty jako lider znajdujesz waznego w pracy skautowskiej. Nie wymagaj od swoich skautów wieksze wiedzy niz sam wiesz.
  • Nie obawiaj sie zaplanowac program, którego nigdy wczesniej nie robiles. Bedac liderem skautów nie znaczy wcale, ze musisz wiedziec wiecej od nich. Przeciwnie masz role bycia wzorem, który wskazuje na w swoim codziennym zyciu.
  • Jesli masz zamiar zastosowac projekt, który wczesniej zasugerowali ci liderzy, nie zapomnij wytlumaczyc skautom, dlaczego chcesz go zrobic. Taka postawa ulatwi im zrozumienie projektu, gdyby okazalo sie, ze nie bylby on za bardzo pasjonujacy dla uczestników.

Ksztaltowanie zespolu –

Tozsamosc grupy W swiecie sportu, aby wyróznic sportowca lub dac grupie tozsamosc sa zwykle potrzebne symbole.

U nas dzialo sie w ten sam sposób, aczkolwiek nie jest to az takie wazne. Mamy koszulki, flagi, znaczki itp. Jednak wszystkie te rzeczy prowadza do jednego – stworzenia jednosci i mocnej wiezi miedzy uczestnikami.

Nowy zespól. W nowej grupie jest wazne poswiecenie czasu na stworzenie poczucia bezpieczenstwa miedzy uczestnikami. To znaczy poznanie sie lepiej oraz bycie po prostu soba. Niektórym osobom moze to zajac troche wiecej czasu.

W integracji grupy moga byc pomocne niektóre proste gry lub prosta praca, która pociagnie za soba wspóldzialanie. Role w grupie. Kiedy grupa spotyka sie po raz pierwszy, to z reguly w powietrzu wisi napiecie a wszyscy czuja sie jakos niepewnie. Chwilke pózniej ktos bierze inicjatywe w swoje rece, a reszta milczy zasluchana. Wkrótce role sa juz ustalone. Te role lub funkcje, które wylonia sie na samym poczatku moga byc trudne do zmienienia. Ktos, kto opowiada kawaly robi to, poniewaz przypuszczalnie ma cos smiesznego do powiedzenia. Ktos, kto nic nie mówil dalej bedzie milczal, poniewaz zwykle wychodzenie z inicjatywa idzie w parze z checia prowadzenia w grupie.

Czesto skauci znaja sie ze szkoly lub z sasiedztwa i wtedy swoje zachowanie przenosza do naszej grupy, a twoja role, która masz jako lider moga zupelnie ignorowac. Samowypelnianie sie proroctwa.

Nadzieje prowadza do tego, ze czlonek grupy dostaje od ciebie jakas role. Nadzieje jakie mamy w zwiazku z grupa lub dla indywidualnego skauta sa czescia jego ksztaltowania. Nie zawsze daje to dobry rezultat. Mozesz byc w porzadku dla jednych a stac sie krzywdzacy dla innych i nie zdawac sobie z tego sprawy.

Jako lider powinienes krytycznie budowac pozytywne oczekiwania, wspomagajac i zachecajac tych nastolatków, którzy mysla, ze nie dadza sobie z tym rady. Presja i atmosfera Dobrze zwiazana grupa wywiera mocny wplyw na siebie nawzajem.
Wszystkie grupy klada pewien nacisk na swoich czlonków i maja pretensje do siebie. Grupa ma prawo decydowac co robic a czego nie. Czesto da sie to zauwazyc i dla niewtajemniczonego moze stac sie trudne do zaakceptowania i zrozumienia. Odnosi sie to równiez do slownictwa, którym posluguja sie – jest dziwne dla kogos z zewnatrz a normalne dla czlonków grupy. Aby presja nie byla negatywna wazne jest aby atmosfera w grupie byla ciepla i przyjazna. To pomoze dac sobie rade z konfliktami, które predzej czy pózniej przyjda. Taka atmosfera pozwoli na unieszkodliwienie konfliktowej osoby.

Stwarzanie mocnej tozsamoscia grupy, a w tym czasie trzymanie otwartych drzwi dla nowoprzybylych jest trudnym zadaniem.

Skauting a wiara chrzescijanska –

Prawo i przysiega skautowska byly zapisane w jego wczesnych poczatkach powstania.

Baden-Powell zyl w spoleczenstwie, gdzie chrzescijanska wiara i taki styl zycia byly tam od zawsze.
Gdy zapytano go kiedy przyszla religia do skautów odpowiedzial: „Wcale nie przyszla. Ona tam juz byla”.To jest podstawowa zasada w ruchu skautowskim.Baden-Powel nie patrzyl na religie jako na cos co jest oddzielone od reszty zycia. Dla niego religia znaczyla poznanie istoty Boga, przezycia jak najlepiej tego zycia i zrobienie czegos dla innych. Mówil równiez, ze zrozumienie natury moze czasami przyblizyc nas do poboznego zycia, ale to nie zastapi naszej osobistej wiary.

Motto SMU: „Jezus Chrystus jest naszym Panem” Centrum Biblia mówi nam, ze Bóg jest zainteresowany czlowiekiem i swiatem. W skautingu podobnie okreslamy stworzenie i stwórce. Jest to wazne. Stworzenie jest dobre, a czlowiek jest stworzony na Boze podobienstwo. Boze dzialanie jest najbardziej widoczne w osobie Jezusa Chrystusa. Jest On centrum Biblii i w ten sposób ma on zwiazek we wszystkim, co dotyczy wiary. A Duch Swiety, który napelnia nas zyciem i wiara pomaga nam poglebiac z nim relacje.
Zadani Jako ludzie jestesmy gdzies razem na drodze z Jezusem Chrystusem. A znaczy to dla nas liderów, ze nie musimy znac wszystkich aspektów tajemniczego i poboznego zycia.

Bedac liderem jestesmy na drodze, po której stapamy krok po kroku powinnismy robic sobie przerwy w kroczeniu po niej aby przemyslec trudne pytania i sprawy. Takze pod tym wzgledem jestesmy wzorem dla naszych skautów i równiez tutaj mozemy zastosowac zasade uczenia sie przez robienie. Przynoszac mlodziezy ewangelie o Jezusie Chrystusie to, tak jak wziecie tego, czego uczy nas Biblia o Nim i przeniesienie tego wraz z wiara i wyznaniem do zyznej ziemi.

Narzedzia i miejsca dla duchowego wzrostu –

Zespól

  • Grupa daje unikalna okazje do poznania Boga. Ta mala grupa moze byc porównywana do uczniów, którzy zgromadzili sie wokól Jezusa. Tak jak apostolowie czlonkowie grupy moga sie dzielic swoimi doswiadczeniami, zadawac pytania, szukac sekretów wiary itd.

Lider

  • Wiara i doswiadczenie lidera sa cennym nabytkiem. Skauting a zbór Praca skautowska nie jest pozostawiona sama sobie. W naszej spolecznosci znajduja sie ludzie z duzym doswiadczeniem, myslacy i ufajacy Bogu. Stamtad mozemy liczyc na pomoc w postaci modlitwy, studium biblijnego czy innej sluzby. Zbór troszczy sie o skautów i wspiera nasza prace.

Oddanie

  • Oddanie nie odnosi sie jedynie do samych skautów. Stosuja c zasade uczenia sie przez robienie, mozemy zobaczyc, ze jest ono w jasny sposób adresowane do nas liderów. Jest równiez wazne, aby byl na to wyznaczony czas. Mozna to osiagnac w rózny sposób – zapalic swiece, spiewac piesni lub robic inne podobne rzeczy. Uzywajac róznych atrybutów lub symboli wiazemy sie mocno ze soba. Sluzba Czesto myslimy, ze sluzbe skautowska mozemy wykorzystywac przy niewielu okazjach, ale to nieprawda. Wedrówki i obozowanie Ze wszystkich rzeczy, które robimy w skautingu, piesze wycieczki lub obozowanie sa najlepsza okazja do blizszego zapoznania sie i decyduja o podjeciu osobistych kroków.

Natura lidera –

Modele liderstwa

Pewne rzeczy wskazuja na to, jakim typem lidera jestes. Niektóre róznice w liderowaniu wynikaja z tego, ze jestes tym, kim jestes, poniewaz jako ludzie róznimy sie od siebie. Znalezienie swojego wlasnego charakteru to tak, jakbys odzyskal do siebie zaufanie. Jest wiele modeli charakteryzujacych rózne typy lidera. Mozemy wiele sie nauczyc, gdy przyjrzymy sie im uwazniej, porównujac je do siebie jako lidera. Oto one:

Lider autorytarny

Ten model charakteryzuje sie tym, ze o wszystkim wie lepiej, wskazujac innym, w którym kierunku maja isc. Taki lider zwykle osiaga to co zamierzal, ale jego ludzie wykonali to tylko dlatego, poniewaz on tak chcial a nie grupa.

Lider bierny (styl wolnej reki)

Ten z kolei jest bierny. Uczestnicy moga sami decydowac o zasadach a lider nie wtraca sie w to co robia. Konsekwencja takiego zachowania bedzie to, ze ludzie w grupie nie beda miec zadnej motywacji dzialania.

Lider autorytatywny (demokratyczny)

Ten lider próbuje zaangazowac do pracy wszystkich i jest tym, który trzyma grupe razem i opiekuje sie kazda osoba. Pracujac nie bedac widocznym jest odpowiednim mottem dla tego typu lidera. Doswiadczenia pokazuja, ze ten model lidera wychowuje najbardziej harmonijna grupe. Grupa wtedy staje sie bardziej niezalezna a jednoczesnie jest pelna inicjatywy.

Sytuacje zwiazane ze stylem liderstwa

Wiekszosc z nas korzysta w codziennym zyciu, zaleznie od danej sytuacji, z róznych rodzajów liderstwa. Nasza postawa zalezy glównie od ludzi jakich mamy w grupie, ich nastroju, zachowania itd. Dobry lider rozumie sytuacje i jest wystarczajaco dojrzaly aby dac sobie z nia rade. Na drodze do bycia dobrym liderem czesto napotykamy na nasze ograniczenia, poniewaz nikt nie jest doskonaly. Natury lidera nie mozna nauczyc sie z ksiazek, bo droga do dobrego liderstwa wybrukowana jest uczeniem przez robienie.

Pomysl

Bedac liderem jestes przykladem dla innych skautów. Naszym wzorem do nasladowania jest Jezus i Baden-Powell. Zapamietaj wiec:

„Jestes jedynym liderem w grupie”.

Mysl o usposobieniu Jezusa i Kosciola: stosuj te wartosci i standardy w swoim zyciu, aby one z kolei przeniosly sie na mlodych ludzi.

„Kazda osoba jest wazna i moze wniesc do grupy cos nowego”.

Zadaniem liderów jest to, aby ludzie w grupie byli chetni do odkrywania i uczenia sie nowych rzeczy.

” Lider majacy doswiadczenie pokazuje,
co to znaczy byc skautem i w niektórych sytuacjach moze zasugerowac
co nalezy zrobic”
.

Jako lider musisz nie bac sie przekazywac swoich doswiadczen innym oraz masz miec na uwadze pomysly i sugestie ze strony skautów. Inne rzeczy do przemyslenia

” Jakim jestes liderem? Co dla ciebie znaczy liderstwo? Jakim modelem lidera jestes?”

Co to znaczy byc liderem w pracy ze skautami?
Zrób liste

  • – wymagan,
  • – oczekiwan,
  • – trudnosci jakie znajdujesz w pracy ze skautami,

„W jaki sposób dobry lider dalby sobie rade z tymi wszystkimi rzeczami? Czy wszystko zalezy od jednej osoby?”
Jakiego szkolenia, opieki i inspiracji potrzebujesz aby byc takim typem lidera jaki wczesniej opisales?

Rekrutacja –

Przyprowadz przyjaciól – Powies ogloszenia w szkolach i innych miejscach „Odwiedz klasy” Pokaz siebie na ulicach i placach.

Kontakt z rodzicami – Spróbuj zaangazowac rodziców w prace skautowska. Znajdz okazje, aby osobiscie rozmawiac nimi i lepiej ich poznac. Krokiem, który pomoze ci zblizyc sie do nich jest przekazywanie biezacych informacji o tym co robicie. Nieprawidlowe przekazanie informacji lub jej brak moze spowodowac utrate zaufania ze strony rodziców i utrudnic pózniejsze proszenie o pomoc.

Pocztek grupy skautowskiej – Kiedy zaczynasz organizowac grupe to pamietaj o paru istotnych sprawach.

  • Rozwaz i zapisz glówny cel tej dzialalnosci.
    Dlaczego chcesz ja zaczac?
    Co chcesz przez nia osiagnac?
  • Wez pod uwage i przekalkuluj ilu nastolatków mozesz zebrac
    W jakim wieku powinni oni byc?
    Z jak duzego terenu chcesz ich sciagnac?
    Gdzie bedziecie sie spotykac?
    Jaki dzien w tygodniu bedzie odpowiedni na spotkanie? Jak dlugo maja one trwac?
  • Teraz pomysl o liderach.
    Ilu macie liderów?
    Ilu liderów potrzebujecie?
    W jaki sposób zdobedziecie wiecej liderów?
  • Zrób inwentaryzacje mlodziezy mieszkajacej na twoim terenie
    Czy masz zamiar objac dzialaniem cale miasto, czy tylko najblizsza okolice?
    Kiedy dokladnie przedyskutowales wspomniane powyzej rzeczy, to wypelnij ponizszy raport, abys o niczym nie zapomnial.

Chcemy rozpoczac w naszym zborze dzialalnosc skautowska, poniewaz:__________________________________________
Naszym celem jest: __________________________________________________________________________________
Jest nas ___________liderów chetnych do prowadzenia tej pracy.
Poszukujemy wiecej liderów przez _______________________________________________________________________
Chcemy przyprowadzic ___________________________ mlodziezy do naszej grupy.
Chcemy najpierw trafic do mlodych ludzi z okolic ____________________________________________________________
Czlonkowie powinni byc w wieku od ________________ do ________________ lat.
Nasze spotkania mamy w ______________________________________________ o godzinie _______________________